autor: radca prawny Michał Szefliński - prawnik Konin

KIEDY NASTĘPUJE PRZEDAWNIENIE, CO ZAWIESZA I PRZERYWA JEGO BIEG?

Blog

Blog prowadzony przez prawnika z Konina - radcę prawnego Michała Szeflińskiego. Jeżeli jesteś zainteresowany moją pomocą w rozwiązaniu Twojego problemu prawnego - skontaktuj się ze mną - zakładka Kontakt (kliknij tutaj).

Przedawnienie

W najprostszym ujęciu przedawnienie polega na tym, że po upływie określonego terminu można uchylić się od zaspokojenia roszczenia. Jest to instytucja prawa cywilnego, która służy stabilizacji obrotu prawnego, usunięciu stanu niepewności. Wierzyciel może skutecznie dochodzić swojego roszczenia na drodze sądowej w określonym terminie, a po jego upływie dłużnik może podnieść zarzut przedawnienia - i tym samym uwolnić się od konieczności spełnienia ciążącego na nim zobowiązania.

Zarzut przedawnienia dłużnik musi podnieść sam - nie może zrobić tego za niego z urzędu sąd, czy inny organ rozstrzygający w sprawie. Zarzut taki można zgłosić wierzycielowi na etapie przedsądowym (najlepiej na piśmie - ze względów dowodowych) lub też już na etapie postępowania sądowego. 

Na skutek przedawnienia (upływu terminu) roszczenie nie wygasa. Istnieje ono nadal i może zostać przez dłużnika zaspokojone, o ile taka jest jego wola. Jeżeli jednak dłużnik podniesie zarzut przedawnienia, to wierzyciel nie może za pomocą środków prawnych przymusić go do zaspokojenia roszczenia. 

Należy pamiętać, że jeżeli dłużnik dobrowolnie zaspokoi roszczenie, które uległo już przedawnieniu, nie może następnie żądać zwrotu spełnionego świadczenia. W związku z tą zasadą dobrą praktyką jest dokładne sprawdzenie, czego dotyczy na przykład wezwanie do zapłaty, które otrzymaliśmy, zanim zapłacimy. Dotyczy to choćby sytuacji, w których dłużnicy dostają pisma z wezwaniem do zapłaty określonych kwot wraz z wysokimi odsetkami od firm windykacyjnych, które zakupiły takie wierzytelności od firm pożyczkowych, operatorów telefonicznych itd. Zdarza się, że wezwania takie dotyczą wierzytelności, które uległy już przedawnieniu, i zamiast płacić, dłużnik może podnieść taki właśnie zarzut.

W Kodeksie cywilnym mamy do czynienia z ogólnymi terminami przedawnień, a także z terminami szczególnymi, właściwymi dla danego rodzaju zobowiązania.

Terminy ogólne:

1. podstawowy termin przedawnienia - 6 lat,
2. dla roszczeń o świadczenia okresowe - 3 lata,
3. dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - 3 lata.

Terminy szczególne przewidziane mogą być w przepisach regulujących dany stosunek zobowiązaniowy, na przykład niektóre roszczenia związane z najmem przedawniają się z upływem roku, podobnie roszczenie o zwrot zadatku (roszczenie z umowy przedwstępnej), natomiast dla roszczeń pracodawcy i pracownika ze stosunku pracy przewidziano termin 3 lat przedawnienia. 

Zawieszenie biegu przedawnienia

Zawieszenie biegu przedawnienia polega na tym, że termin ten nie zaczyna biec, bądź już biegnący zostaje wstrzymany, ze względu na zaistnienie pewnych określonych przepisami okoliczności. Okresu zawieszenia nie wlicza się do biegu terminu przedawnienia, a po ustaniu przyczyny zawieszenia termin przedawnienia biegnie dalej (sumuje się okres sprzed zawieszenia i po nim - termin nie biegnie na nowo!).

Przypadki zawieszenia biegu przedawnienia:

1. co do roszczeń, które przysługują dzieciom przeciwko rodzicom – przez czas trwania władzy rodzicielskiej,
2. co do roszczeń, które przysługują osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę – przez czas sprawowania przez te osoby opieki lub kurateli,
3. co do roszczeń, które przysługują jednemu z małżonków przeciwko drugiemu – przez czas trwania małżeństwa,
4. co do wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju – przez czas trwania przeszkody.

Przerwanie biegu przedawnienia

Przerwanie biegu przedawnienia, w odróżnieniu od zawieszenia, skutkuje tym, że po jego zajściu termin przedawnienia biegnie na nowo. 

Zdarzenia skutkujące przerwaniem biegu przedawnienia:

1. każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia,
2. wszczęcie mediacji,
3. uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której przysługuje. 

Wskazane w punkcie pierwszym czynności to:

• wniesienie pozwu,
• złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej przed sądem,
• złożenie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu do sporządzenia i wniesienia pozwu,
• zgłoszenie w procesie zarzutu potrącenia wierzytelności wzajemnej przez pozwanego wierzyciela,
• złożenie wniosku o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności,
• zgłoszenie wierzytelności w toku postępowania upadłościowego,
• złożenie wniosku do komornika  o wszczęcie egzekucji.

Odnośnie punktu trzeciego wyróżnia się dwie postacie uznania prowadzącego do przerwania biegu przedawnienia

• uznanie właściwe - będące umową, w której dłużnik stanowczo oświadcza, że jego dług istnieje w określonej wysokości,
• uznanie niewłaściwe - będące oświadczeniem dłużnika, które nie wprost, lecz pośrednio wskazuje na istnienie długu, np. prośba o rozłożenie na raty, o przedłużenie terminu spłaty.

Przerwanie biegu przedawnienia to cenny oręż dla wierzyciela, który zabezpiecza go przed utratą możliwości dochodzenia roszczenia. Dlatego tak istotnym dla niego jest złożenie w odpowiednim czasie pozwu do sądu, ewentualnie na przykład dokonanie zawezwania do próby ugodowej.

Zapraszam do kontaktu.

autor: radca prawny Michał Szefliński

Al. 1 Maja 11/18

62-510 Konin

Przed wizytą proszę o kontakt telefoniczny

              nr konta bankowego

              77 1240 1415 1111 0011 0482 6231

                tel. 664 963 433                 

                kancelaria@radca-szeflinski.pl

Kontakt ze mną

Jestem tutaj

Radca prawny z Konina, gdzie mieszkam i pracuję. Na pierwszym 

miejscu zawsze stawiam interes i

dobro klienta.

O mnie