Kancelaria Radcy Prawnego

tel. 664 963 433

autor: radca prawny Michał Szefliński - prawnik Konin

OCHRONA WIERZYCIELA PRZED UKRYCIEM MAJĄTKU PRZEZ DŁUŻNIKA

Artykuł

Blog prowadzony przez prawnika z Konina - radcę prawnego Michała Szeflińskiego. Jeżeli jesteś zainteresowany moją pomocą w rozwiązaniu Twojego problemu prawnego - skontaktuj się ze mną - zakładka Kontakt (kliknij tutaj).

Czym jest skarga pauliańska?

Skarga pauliańska (actio pauliana) jest rodzajem powództwa, które ma za zadanie chronić wierzyciela przed próbą ukrycia majątku przez dłużnika. Znajdzie zastosowanie w sytuacji, gdy dłużnik stara się wyzbyć swego majątku, a tym samym uniemożliwia wierzycielowi zaspokojenie się z tego majątku, a więc czynność taka dokonana jest z jego pokrzywdzeniem. Wierzyciel może wówczas domagać się uznania czynności, powodującej uszczuplenie majątku dłużnika, za nieskuteczną wobec niego. 

Czynnościami, które mogą zostać uznane za dokonane z pokrzywdzeniem wierzyciela, są na przykład:

1. darowizna,
2. sprzedaż (np. po zaniżonej cenie),
3. dożywocie,
4. umowa przekazania gospodarstwa rolnego,
5. zrzeczenie się 

Dodatkowo Kodeks cywilny w art. 1022 przewiduje jeszcze inny, choć zbliżony, przypadek ochrony wierzyciela. Otóż jeżeli spadkobierca odrzucił spadek z pokrzywdzeniem wierzycieli, każdy z wierzycieli, którego wierzytelność istniała w chwili odrzucenia spadku, może żądać, ażeby odrzucenie spadku zostało uznane za bezskuteczne w stosunku do niego według przepisów o ochronie wierzycieli w razie niewypłacalności dłużnika.

Skarga pauliańska jest więc powództwem, które realizowane jest poprzez złożenie pozwu. Pozywa się osobę trzecią, która uzyskała korzyść od dłużnika kosztem wierzyciela (z jego pokrzywdzeniem - bo wskutek czynności z osobą trzecią dłużnik stał się niewypłacalny, albo niewypłacalność powiększyła się). 

Aby skorzystać z tego powództwa, muszą zostać jednak spełnione dodatkowe warunki:

1. dłużnik dokonując czynności (np. darowizny) działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela,
2. osoba trzecia o pokrzywdzeniu wierzyciela wiedziała, a przynajmniej przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. 

Należy przy tym pamiętać o jednej ważnej zasadzie - jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie (darowizna), wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Okres przedawnienie w przypadku skargi pauliańskiej wynosi 5 lat od czynności, która została dokonana z pokrzywdzeniem wierzyciela. 

W przypadku wskazanego powyżej odrzucenia spadku termin ten jest krótszy i wynosi 3 lata.

Domniemania

W przypadku skargi pauliańskiej mamy do czynienia z kilkoma domniemaniami. Są to pewnego rodzaju przypuszczenia, które dopóty obowiązują, dopóki nie zostaną obalone. 

Domniemania te są następujące:

1. jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,
2. jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli,
3. jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, że działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny.

Wyrok

Jeżeli sąd stwierdzi, że powództwo obejmujące skargę pauliańską jest zasadne, wyda wyrok uznający daną czynność dłużnika za bezskuteczną wobec wierzyciela, który złożył pozew. Oznacza to, że wierzyciel ten może na przykład prowadzić egzekucję z darowanej nieruchomości tak, jak gdyby nadal była własnością dłużnika, pomimo, że formalnie stanowi ona już własność osoby trzeciej. Nieruchomość taka może zostać choćby zajęta przez komornika i w drodze licytacji komorniczej sprzedana, a uzyskana suma zostanie przeznaczona na spłatę zadłużenia wierzyciela.

Osoba trzecia, która uzyskała korzyść, może zapobiec jednak tak samemu procesowi, jak i późniejszej egzekucji, na dwa sposoby:

1. może zaspokoić dłużnika (spłacić dług),
2. może wskazać wierzycielowi inny majątek dłużnika, który wystarczy na zaspokojenie roszczeń wierzyciela.

Zapraszam do kontaktu.

autor: radca prawny Michał Szefliński

Prowadzę sprawy na terenie właściwości wszystkich sądów w Polsce, w szczególności w następujących miastach:

• Konin

• Koło

• Turek

• Słupca

Prowadzę sprawy na terenie właściwości wszystkich sądów w Polsce, w szczególności w następujących miastach:

• Konin

• Koło

• Turek

• Słupca

Al. 1 Maja 11/18

62-510 Konin

Przed wizytą proszę o kontakt telefoniczny

              nr konta bankowego

              77 1240 1415 1111 0011 0482 6231

                tel. 664 963 433                 

                kancelaria@radca-szeflinski.pl

Kontakt ze mną

Jestem tutaj

Radca prawny z Konina, gdzie mieszkam i pracuję. Na pierwszym 

miejscu zawsze stawiam interes i

dobro klienta.

O mnie

Prowadzę sprawy na terenie właściwości wszystkich sądów w Polsce, w szczególności w następujących miastach:

• Konin

• Koło

• Turek

• Słupca

Kancelaria Radcy Prawnego

tel. 664 963 433