autor: radca prawny Michał Szefliński - prawnik Konin
JAK I KIEDY MOŻNA PRZYJĄĆ LUB ODRZUCIĆ SPADEK? KIEDY DZIEJE SIĘ TO Z MOCY PRAWA?
tel. 664963433
Artykuł
Blog prowadzony przez prawnika z Konina - radcę prawnego Michała Szeflińskiego. Jeżeli jesteś zainteresowany moją pomocą w rozwiązaniu Twojego problemu prawnego - skontaktuj się ze mną - zakładka Kontakt (kliknij tutaj).
CO TO ZNACZY PRZYJĄĆ LUB ODRZUCIĆ SPADEK?
Z chwilą śmierci spadkodawcy jego prawa i obowiązki przechodzą na spadkobierców. Dzieje się tak z mocy samego prawa. Jednakże sytuacja spadkobierców nie jest jeszcze przesądzona - nabywają oni spadek niejako warunkowo. Mogą mianowicie w ciągu sześciu miesięcy złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku, co skutkować będzie tym, że ostatecznie spadku nie nabędą. Będą traktowani tak, jakby otwarcia spadku nie dożyli. Cały spadek przypadnie wówczas pozostałym spadkobiercom.
Po co spadkobierca miałby składać oświadczenie o odrzuceniu spadku? Z reguły odpowiedź jest prosta - długi spadkowe. Jak pisałem na początku artykułu, wraz ze śmiercią spadkodawcy na spadkobierców przechodzą nie tylko prawa, ale i obowiązki, jakie spadkobierca po sobie pozostawił. Odziedziczyć można więc prawo własności domu czy mieszkania, ale i dług związany z zaciągniętą przez zmarłego pożyczką lub kredytem hipotecznym.
Odrzucenie spadku powoduje, że co prawda spadkobierca nie otrzyma nic po spadkobiercy, ale nie zostanie również obciążony żadnymi zobowiązaniami, jakie na nim spoczywały.
Termin sześciu miesięcy na złożenie oświadczenia liczony jest od dnia, w którym spadkodawca dowiedział się o tytule swego powołania. W przypadku dziedziczenia na podstawie przepisów ustawy będzie to z reguły dzień dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy. W przypadku dziedziczenia testamentowego zwykle będzie to dzień dowiedzenia się o istnieniu testamentu i jego treści (co musi być poprzedzone informacją o śmierci spadkodawcy).
Jeżeli spadkobierca nie odrzuci spadku w terminie sześciu miesięcy, to jest to równoznaczne z jego nabyciem z dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że będzie on odpowiadać za długi spadkowe, ale tylko do wartości stanu czynnego spadku (aktywów). Wiąże się to dodatkowo z potrzebą sporządzenia przez spadkobiercę wykazu bądź spisu inwentarza - dla wykazania, jaka jest wartość spadku, do wysokości której odpowiada on za długi.
Oprócz przyjęcia spadku w sposób dorozumiany, wraz z upływem sześciu miesięcy, spadkobierca może też złożyć oświadczenie o tym, że spadek przyjmuje. Jeżeli jest jedynym spadkobiercą, lub gdy wszyscy pozostali spadkobiercy również złożyli oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, może to przyspieszyć postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku. W innym przypadku stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić nie wcześniej, niż po upływie sześciu miesięcy od otwarcia spadku, a więc śmierci spadkodawcy. Na temat stwierdzenia nabycia spadku i roli, jaką odgrywa, pisałem w osobnym artykule - kliknij tutaj.
JAK ZŁOŻYĆ OŚWIADCZENIE
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku należy złożyć w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkodawca dowiedział się o tytule swego powołania. Termin ten liczony jest indywidualnie dla każdego spadkobiercy. Brak oświadczenia skutkuje przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (do 18 października 2015 r. skutkiem było przyjęcie spadku wprost - odpowiedzialność za długi całym swoim majątkiem).
Oświadczenie można złożyć u notariusza lub w sądzie - ustnie lub pisemnie z podpisem urzędowo poświadczonym. Jeżeli spadkobierca chce złożyć takie oświadczenie za pośrednictwem pełnomocnika, to pełnomocnictwo powinno zostać sporządzone na piśmie, i również musi zawierać podpis urzędowo poświadczony.
Złożenie oświadczenia u notariusza będzie co do zasady postępowaniem trwającym krócej, choć koszt może być wyższy. Wybór kancelarii notarialnej może zostać dokonany według swobodnego uznania spadkobiercy - niezależnie od miejsca położenia tej kancelarii na terenie kraju.
W przypadku wyboru drogi sądowej właściwym do złożenia oświadczenia będzie sąd rejonowy, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie, bądź sąd spadku - w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.
MAŁOLETNI
Jeżeli spadkobiercą jest małoletni, a więc osoba, która nie ukończyła lat 18, w jego imieniu oświadczenie o odrzuceniu lub przyjęciu spadku dokonują rodzice (bądź opiekunowie). Aby móc złożyć takie oświadczenie, rodzic powinien uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego. Wynika to z faktu, że w myśl przepisów zgoda sądu konieczna jest we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego. Przyjęcie bądź odrzucenie spadku bez wątpienia należy zaliczyć do katalogu takich ważniejszych spraw.
Zgodę wyrażana jest w postanowieniu sądu opiekuńczego, wydawanego po złożeniu stosownego wniosku przez rodzica bądź opiekuna.
Oświadczenie w imieniu małoletniego należy złożyć w terminie sześciu miesięcy, w związku z czym w tym czasie należy co do zasady zdążyć z uzyskaniem zgody sądu, oraz z przeprowadzeniem samej procedury złożenia oświadczenia (w sądzie lub u notariusza).
Należy pamiętać, że jeżeli spadkobierca złoży oświadczenie o odrzuceniu spadku, to jest on traktowany tak, jak gdyby nie dożył otwarcia spadku. Oznacza to, że jego miejsce zajmują jego dzieci, i to one teraz dziedziczą niechciany spadek. Ażeby ustrzec je od konieczności brania odpowiedzialności, na przykład za długi spadkowe, należy również w ich imieniu przeprowadzić procedurę odrzucenia spadku.
Termin sześciomiesięczny do odrzucenia spadku w takim przypadku biegnie od chwili, gdy sam rodzic odrzucił spadek.
ODRZUCENIE SPADKU Z POKRZYWDZENIEM WIERZYCIELI
Istniej możliwość, aby sąd uznał odrzucenie spadku za bezskuteczne w stosunku do konkretnej osoby. Sytuacja taka może mieć miejsce, gdy spadkobierca odrzucający spadek ma wierzyciela, przy czym dług musi istnieć w chwili odrzucenia spadku.
W takim przypadku wierzyciel, który został pokrzywdzony odrzuceniem spadku (bo jego dłużnik jest niewypłacalny, a gdyby przyjął spadek, mógłby dług spłacić), może wystąpić do sądu z powództwem o uznanie odrzucenia w stosunku do niego za bezskuteczne.
Powództwo takie może zostać wytoczone w terminie sześciu miesięcy od chwili uzyskania informacji przez wierzyciela o odrzuceniu spadku, najpóźniej jednak w ciągu trzech lat od dokonania takiego odrzucenia.
Zapraszam do kontaktu.
autor: radca prawny Michał Szefliński
Prowadzę sprawy na terenie właściwości wszystkich sądów w Polsce, w szczególności w następujących miastach:
Konin
Koło
Turek
Słupca
Al. 1 Maja 11/18
62-510 Konin
Przed wizytą proszę o kontakt telefoniczny
nr konta bankowego
77 1240 1415 1111 0011 0482 6231
tel. 664 963 433
kancelaria@radca-szeflinski.pl
Kontakt ze mną
Jestem tutaj
Radca prawny z Konina, gdzie mieszkam i pracuję. Na pierwszym
miejscu zawsze stawiam interes i
dobro klienta.
O mnie
Prowadzę sprawy na terenie właściwości wszystkich sądów w Polsce, w szczególności w następujących miastach:
Konin
Koło
Turek
Słupca